A is voor alfabetopdracht … Een boek op alfabet... zucht. Dat was mijn eerste reactie toen ik het boek van Barry Jonsberg open sloeg. Een meisje krijgt van haar lerares Engels de opdracht om een verslag te schrijven over iets wat ze ooit beleefd heeft. Het verslag moet 26 alinea's beslaan, die beginnen met de opeenvolgende letters van het alfabet. Ik houd niet van boeken die in een vorm worden geforceerd. Het grappige is nou, dat ook het meisje, Candice Phee, worstelt met de opdracht om haar levensverhaal in deze vorm te persen. Hoewel ze van het alfabet houdt en het woordenboek haar lievelingsboek is, beseft ze dat 26 alinea's nooit genoeg zijn voor haar verhaal. Ze besluit dan ook om aan elke letter een heel hoofdstuk te wijden. Bovendien neemt ze in de hoofdstukken de brieven op die ze aan haar Amerikaanse penvriendin Denille heeft gestuurd. Ze schrijft deze namelijk graag over om te onthouden wat ze al geschreven heeft. Zo zal ze niet in herhaling vallen want dat zou saaie brieven opleveren. Saai zijn de brieven sowieso niet. Ze geven een prachtig beeld van wie Candice Phee is; Een twaalfjarig meisje dat heel open en onbevangen schrijft over wie ze is en wat haar bezig houdt. Uit de manier waarop ze schrijft blijkt al snel dat Candice geen doorsnee meisje is. Dus. Over mij. Ik ben van kinda normale lengte voor mijn leeftijd ('kinda' schrijf ik ook om een taalkundig bruggetje te slaan) en ik heb lang, grauwblond haar. Ik bedoel niet dat het grauw is omdat ik het nooit was, want ik was het wel. Elke dag. Ik bedoel dat mijn haar niet goudblond is, maar eerder de indruk wekt dat ik het niet dagelijks was. Wat ik dus wel doe. Ik heb sproeten. Op mijn hele gezicht en over mijn hele lijf. Ik kan de zon niet in zonder anti-zonnebrand met factor miljard-plus. Je snapt dat ik nu overdrijf voor het retorisch effect. (…) Ik heb een zusje gehad, maar ze is doodgegaan. Zo ben ik enig kind geworden. Candice schrijft heel direct en expliciet. Je voelt dat ze het niet kan laten volkomen nauwkeurig te zijn. De uitleg die ze door het hele boek heen aan haar uitspraken koppelt maken dat je echt het gevoel krijgt dit grappige en bijzondere meisje te leren kennen. Het is een meisje dat op school 'B.A.' krijgt; Bijzondere Aandacht. De andere kinderen noemen haar dan ook vaak Bea. Terwijl je leest wat Candice met haar penvriendin deelt zonder dat ze ooit een reactie heeft gekregen, knijpt je buik een beetje samen. Je voelt aan alle kanten dat dit meisje kwetsbaar is in de keiharde wereld van de puber. Thuis heeft ze ook al niet zo veel om optimistisch over te worden. Haar vader sluit zich op met zijn computers en haar moeder ligt hoofdzakelijk in een donkere kamer in bed. Gelukkig is er rijke oom Brian, die zich bekommert om Candice en haar graag meeneemt naar een 'cafetaria met hamburgers van twijfelachtige herkomst'. En dan is er nog haar enige vriend Douglas Benson uit een Andere Dimensie. En Jen Marshall, het meisje uit haar klas dat heel, heel mooi is en waarmee Candice hoopt ooit hele goede vriendinnen te worden.... Candice is een autistisch meisje, daar kan je niet omheen. Leuk aan dit boek is dat zij helemaal geen last heeft van het anders zijn dan anderen. Ze neemt iedereen om zich heen serieus, is goudeerlijk en probeert het leventje van een beetje mooier te maken. Ze bedenkt extreme plannen, die de ene keer catestrofaler uitwerken dan de andere keer. Maar altijd is de bedoeling erachter zo puur en beeldschoon. Dit is een prachtig en soms verdrietig stemmend boek over een ontroerend mooi meisje dat anders is. Een meisje dat, voor wie haar een kans geeft, verschil maakt. Candice legt zich niet neer bij de situatie hoe deze is maar zet alles op het spel om het leven van de mensen om haar heen een stukje blijer, mooier en liefdevoller te maken. En zonder dat het verhaal ergens ook maar neigt naar zoetsappigheid lukt het haar nog ook. En het mooiste is dat het niet allemaal afloopt zoals bedacht, maar dat Candice zo veerkrachtig is dat ze dat op haar eigen manier een plek geeft. De schrijver weet dat heel subtiel en gevoelig te beschrijven, waardoor ik echt even goed moet slikken voor ik het boek weg leg. Barry Jonsberg schreef een boek dat pulkt aan vooroordelen, een boek dat het leven schetst zoals het kan zijn; rauw en soms voor een deel kapot. Maar ook schitterend en bijzonder en nooit hopeloos.
0 Reacties
Annemarie van Haeringen heeft opnieuw een heerlijk boek gemaakt om keer op keer te lezen. Een klein mannetje met een lange rode puntmuts zit op het trappetje voor zijn (theepot-) huis te wachten tot zijn zoete broodjes zijn afgekoeld. Het is Ossip. De broodjes heeft hij gebakken voor Wawa. Eigenlijk houdt Ossip helemaal niet van wachten. Maar dan valt zijn oog op een rode draad die aan een doorn haakt. Hij volgt de draad en rolt hem al lopend op. Via de draad komt hij op bijzondere plaatsen en uiteindelijk komt hij uit... bij Wasa. Als je goed gekeken hebt zie je dat Ossip in een cirkeltje gelopen heeft, en dat Wasa zijn buurmeisje is. Zo valt er nog veel meer te ontdekken voor wie goed kan kijken. Er zitten, zoals altijd in de boeken van Van Haeringen, kleine grapjes in de tekeningen verstopt. Dat maakt het boek ook leuk om weer en nog 's te bekijken. Uiteindelijk genieten Ossip en Wawa natuurlijk van de lekkere broodjes en intussen is ook duidelijk geworden waar de rode draad vandaan kwam; Wawa heeft precies dezelfde reis gemaakt, maar dan net voor Ossip uit. Het boek eindigt dan ook met Ossips' voorstel om morgen weer op avontuur te gaan, maar dan samen. Van Haeringen vertelt een mooi verhaaltje over hoe er verrassingen op je liggen te wachten als je af en toe bereid bent even voor je uit te staren op je trappetje. Zie je het begin of einde van een draadje? Als je het volgt weet je nooit wat je allemaal tegenkomt! Zo komt Ossip, wandelend over de tekentafel van de tekenaar, letterlijk zichzelf tegen in de vorm van een schets. Even later ontmoet hij mama Ezel (uit de boeken rond Kleine Ezel, van de hand van Van Haeringen) maar ook bijvoorbeeld Artis de Partis en koning Babar (de beroemde olifant van de hand van kunstenaar Jean de Brunhoff). De tekeningen in dit boek zijn helder en vertederend. In de illustraties staan scherpe pentekeningen naast zachte decoratieve tekeningen die aandoen alsof ze uit de losse pols, vluchtig zijn neergezet. Als omslagtekening heeft Van Haeringen Ossip getekend voor een achtergrond van een kunstwerk van rode lijntekeningen waarin allerlei figuren uit het boek te herkennen zijn. De omslag doet mij denken aan Alice Hoogstads' Monsterboek. Navraag bij Annemarie van Haeringen leert dat er geen bewuste link is. Ze vertelt dat ze eigenlijk gewoon geen genoeg kon krijgen van het tekenen van de rode draad. Zo ontstond de tekening waarin het verhaal stiekem al een beetje verstopt zit. En gelukkig volgt de tekenaar haar gevoel want de cover is echt een plaatje! Van Haeringen heeft wederom een boek gemaakt dat tegelijk eenvoudig en interessant is. Ossip en de onverwachte reis verdient dan ook een plekje in de leeshoek. Wat vinden kinderen nou leuker dan een lijntje volgen en van alles ontdekken? En wat kan je daar leuke lesideeën aan koppelen! Een lijntje volgen door de klas... rara waar kom je uit? Een prachtige verteltafel maken met de kinderen naar aanleiding van het boek... Puntmutsjes punniken, zoals Ossip dat doet, tekenen, plakken, krijten, schilderen, zoete broodjes bakken (letterlijk en figuurlijk), en vul zelf maar aan. Een mooi inspirerend boek met tekeningen om steeds weer naar te kijken. De tekst had zelfs achterwege gelaten kunnen worden want de illustraties vertellen het verhaal. Veel plezier met Ossip en de onverwachte reis!
Vandaag heb ik een tip voor de bovenbouw. Bij Lemniscaat verscheen onlangs een nieuw boek van Leslie Connor: De gevangenisfamilie van Perry T. Cook. Verschillende kinderboeken van deze Amerikaanse auteur zijn bekroond, en ik was dan ook erg benieuwd naar haar nieuwste boek. Het boek met de originele titel All Rise for the Honorable Perry T. Cook verscheen in 2017 en ook de Nederlandse versie, vertaald door Ineke Lenting, kwam dit jaar uit. In dit boek vertelt een 11-jarige jongen, Perry T. Cook, het verhaal over zijn bijzondere familie. Hij woont met zijn moeder Jessica in het piepkleine stadje Surprise in Nebraska. Hij leeft op een bijzondere plek, namelijk in de gemengde gevangenis Blue River. Perry is geen gevangene, maar hij heeft er altijd gewoond. Nadat zijn zwangere moeder naar eigen zeggen 'een grote fout' heeft gemaakt is zij in Blue River beland. De gevangenisdirectrice heeft Jessica het bijzondere recht verleend haar zoon in de gevangenis te laten wonen. De directrice is zijn voogd. Perry leeft tussen de gevangenen maar heeft een eigen slaapkamer en gaat ook naar een reguliere school. Binnenkort kan zijn moeder vrij komen, en Jessica droomt over een eigen huis met een prachtige deur voor haar en haar zoon. Intussen breekt de dag aan dat Perry voor het eerst naar de brugklas gaat. Al snel merkt hij hoe er door medeleerlingen op hem en zijn 'medebewoners' wordt aangekeken. Samen met zijn vriendinnetje Zoey houdt hij zich staande. Als 'een hoge pief in Butler County', Thomas VanLeer, er achter komt dat er een kind leeft in Blue River, stelt hij alles in het werk om deze misstand ongedaan te maken. De directrice wordt op non-actief gesteld, de vervroegde vrijlating van Jessica wordt tot uitgesteld en Perry zal in een gezin buiten de gevangenis geplaatst worden. De man gaat voortvarend te werk en neemt Perry op in zijn eigen gezin. Laat zijn stiefdochter nou net Zoey zijn, Perry's maatje. Hoewel deze puriteinse VanLeer naar de letter der wet gelijk heeft blijkt uit het verhaal dat Perry de lezer vertelt, dat VanLeer het tegelijkertijd bij het verkeerde eind heeft. Hij denkt dat Perry baat zal hebben te leven bij een 'normaal' gezin, maar Perry voelt zich er helemaal niet thuis. Hij mist zijn huis, en zijn familie; Daarmee bedoelt hij niet alleen zijn moeder, maar ook Big Ed, Eierbaas en Siep-Joe en vele anderen. Hij mist niet alleen deze familie maar ook de rituelen die zijn leven zo vertrouwd en fijn maakten; De ochtendopening door de microfoon, de sprint naar de kamer van zijn moeder, de zwierende knuffel die daar bij hoort, de gedichten in de keuken bij Eierbaas. De verhuizing van Perry schiet dan ook zijn doel voorbij en dat is ook wat de schrijver vertelt; Je familie heeft niet zozeer te maken met bloedbanden of vaststaande gemiddelde voorwaarden en omstandigheden; Je familie bestaat uit die mensen die voor je klaar staan, die je kennen en je onvoorwaardelijk trouw zijn. De mensen bij wie je je vertrouwd en veilig voelt. Terwijl Perry bij zijn 'familie' vandaan gehaald wordt zoekt hij naar allerlei manieren om juist dichter bij hen te komen. Het is hartverwarmend om te zien hoe hij daarin slaagt. Hij komt niet alleen dicht bij zijn familie in de bezoekersruimte, maar raakt ook nog hechter met hen verbonden doordat zij hem hun echte verhaal toevertrouwen. Het boek stevent misschien iets te makkelijk op een voorspelbaar einde af. De beeldende beschrijvingen van de auteur zijn af en toe niet erg origineel (of ligt dit misschien aan de vertaling?), en de overwegingen en het taalgebruik van Perry zijn wel heel volwassen voor een 11-jarige. De verteltrant waarin de ik-verteller (Perry) wordt afgewisseld met de personale verteller (uit het perspectief van Jessica), maakt het geheel wat gekunsteld en daardoor stroef te lezen. Dit alles bij elkaar maakt voor mij dat ik niet helemaal in het verhaal opga.
Maar wat maakt het boek dan het lezen waard voor kinderen? De gevangenisfamilie van Perry T. Cook vertelt een mooi verhaal waarin aan vooroordelen wordt gemorreld. Tegelijk vertelt het een verhaal waarin de jonge lezer kennismaakt met de grotendeels onbekende gevangeniswereld. Het is een verhaal waarin het gaat over trouw, vriendschap, en verbinding. Het verhaal gaat ook over geheimen en over waarheid, en over het vertellen en verzwijgen van verhalen en bekentenissen. 'Bedankt, Perry.' 'Waarvoor?' 'Je hebt me die dag het verhaal verteld dat ik op dat moment nodig had. Dat doen vrienden voor elkaar.' (pag. 321) Een boeiend verhaal, goed leesbaar voor lezers in groep 7 en 8, af en toe spannend, soms verrassend, en zeker ook ontroerend. |
Welkom
Welkom op het blog van Bureau op Stelten! Blog over jeugdliteratuur en leesbevordering in basisonderwijs en kinderopvang. Categorieën
Alles
Archief
November 2018
Beste Lezer! Geniet je ook zo van die prachtige illustraties en mooie auteursfoto's? Op de geplaatste afbeeldingen rust wel copyright. Deze mogen dan ook niet gekopieerd worden voor verspreiding of gebruik op social media.
|